Komunikat 1-2018
- Szczegóły
- Kategoria: aktualności
- Opublikowano: czwartek, 12, lipiec 2018 08:02
- Super User
- Odsłony: 34161
Komunikat 1/2018
Stowarzyszenie Wychowawców „Eleusis” w Sanoku, przy współpracy z Hufcem ZHP Ziemi Sanockiej i kołem ŚZŻAK w Sanoku rozpoczęło realizację projektu „Ludzie Lasu”
w ramach programu „Patriotyzm Jutra 2018”. Na realizację projektu pozyskaliśmy kwotę 6 tyś. zł z Muzeum Historii Polski.
Celem projektu „Ludzie Lasu” jest gromadzenie i upowszechnianie informacji o trasie kurierskiej ZWZ - AK o kryptonimie „Las” (kontynuacja działań – w roku 2012 zostały umieszczone 2 tablice - koło Czaszyna i w Maniowie, przy drodze na Balnicę, a w 2016
w Żubraczem uhonorowano Jadwigę z Gedroyciów Kociatkiewicz, odbyło się też 11 rajdów "Szlakiem kurierów beskidzkich ZWZ-AK” organizowanych przez Hufiec Ziemi Sanockiej
i Klub Historyczny im. AK działający przy hufcu).
Formy realizacji zadania:
- Prowadzenie i wzbogacanie o nowe treści strony internetowej .
- Przepisanie wydanie drukiem i umieszczenie na stronie wspomnień uczestników wydarzeń – kuriera Stefana Grzyba oraz łącznika, szefa komórki legalizacyjnej oraz prowadzącego punkt kontaktowy „T” w Sanoku – Arnolda Andrunika.
- Zajęcia w terenie i opracowanie mapki do pieszych wędrówek w okolicy Żubraczego
i Balnicy. - Opracowanie i umieszczenie na stronie projektu biogramów Kazimierza Andrunika
i Juliana Wicherta. - Opracowanie i opublikowanie w prasie lokalnej artykułu pt. "Kazimierz Andrunik - zapomniany bohater".
Projekt realizowany jest od 1 maja do 30 listopada 2018 r. Podsumowanie projektu będzie miało formę sesji popularnonaukowej, połączonej z wystawą zdjęć z zajęć terenowych, oraz przekazaniem uczestnikom folderu z podstawowymi informacjami o łączności kurierskiej
i samej trasie "Las”.
Autorką i koordynatorką projektu jest harcmistrzyni Krystyna Chowaniec, komendantka hufca, prezes Koła ŚZŻAK w Sanoku.
Partnerami w realizacji zadania są:
- Komenda Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego w zakresie organizacji zajęć terenowych i grupa młodzieży harcerskiej pomagająca przy przepisywaniu wspomnień, wykonywaniu fotografii, przekazywaniu materiałów, obsługa sesji.
- Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Sanoku oraz Koło ŚZŻAK w Sanoku - udostępnienie materiałów archiwalnych, pomoc merytoryczna.
Przy organizacji sesji współpracować będziemy z władzami Sanoka i Powiatu Sanockiego, a podczas zajęć w terenie z Nadleśnictwem Komańcza i Cisna.
Patronat medialny nad powyższymi działaniami objęła TVObiektyw i Gazeta Sanocka Korso.
Tło historyczne: Po agresji ZSRR na Polskę, odpowiadając na ostatni rozkaz Naczelnego Wodza z 17 września 1939 roku, polecający wojsku udawać się na Węgry i Rumunię, a także spiesząc na wezwanie gen. Władysława Sikorskiego, odbudowującego polską armię, tysiące polskich patriotów różnymi drogami próbowało opuścić kraj, zajęty przez dwóch okupantów.
Większość kierowała się na południe, w tym także w rejon pogranicza Beskidu Niskiego
i Bieszczadów, gdzie od okolic Łupkowa do granicy z ZSRR można było bezpośrednio przejść na teren Węgier. Dojeżdżali głównie pociągami do stacji w Zarszynie, Nowosielcach, Sanoku czy Zagórzu i stamtąd kierowali się ku granicy. Miejscowa ludność udzielała pomocy idącym do polskiego wojska, a potem także kurierom i emisariuszom Komendy Głównej ZWZ-AK. Szczególnym poświęceniem wykazali się leśnicy i gajowi, nauczyciele, księża, kolejarze, właściciele ziemscy, Idącym do polskiego wojska nie tylko zapewniano schronienie, ale także doprowadzano ich do granicy, omijając wsie ukraińskie. W organizację trasy i służbę kurierską zaangażowanych było wielu mieszkańców Sanoka i okolic. Początkowo granicę przekraczano w wielu miejscach, z czasem wykształciło się kilka tras, które obsługiwali doświadczeni przewodnicy: Józef Rec i ks. Stanisław Buczek.
Tworząca się konspiracja niepodległościowa już w październiku 1939 r. podjęła działania w celu uporządkowania tego spontanicznego ruchu. Utworzona w Krakowie Organizacja Orła Białego (potem włączona do ZWZ) wyznaczyła za pośrednictwem komendantów rejonów Nowego Targu, Nowego Sącza i Sanoka ludzi, którzy mieli zająć się w terenie organizacją tras przerzutowych. A następnie już w ramach odcinka łączności "Południe" ZWZ (rejon Sanoka to pododcinek "Bronisława" – dowódca Aleksander Rybicki,) utworzono regularną trasę kurierską o kryptonimie "Las", która działała do 1942 r.
